Ο Γιώργος Λαζαρίδης είναι συνθέτης κινηματογραφικής μουσικής από την Ξάνθη, απόφοιτος του σχολείου μας. Στα πλαίσια του προγράμματος "Σύγχρονη Μουσική-Made in Greece", είχαμε την ευκαιρία να μιλήσουμε μαζί του.
-Αρχικά, πώς καταλάβατε ότι η μουσική σας αγγίζει και ότι θα θέλατε να ασχοληθείτε με αυτήν;
Εγώ ξεκίνησα μουσική όταν ήμουν έντεκα, στην έκτη τάξη. Όλο αυτό ξεκίνησε από το Fame Story, το οποίο το παρακολουθούσα και έβλεπα έναν τύπο να παίζει κιθάρα και σκέφτηκα πως ήθελα να ξεκινήσω μουσική. Εγώ ήθελα να ξεκινήσω κιθάρα, όμως οι δικοί μου με πήγαν για μπουζούκι. Έπαιζα για λίγο καιρό μπουζούκι και μετά το σταμάτησα. Από την πρώτη μέρα που πήγα στο μάθημα κατάλαβα ότι θα ήθελα να ασχοληθώ με τη μουσική και δεν ήμουν για να κάνω κάτι άλλο. Στη συνέχεια πήγα στο μουσικό σχολείο κι εκεί κατάλαβα το εξής: ή μουσική ή τίποτα.
-Άρα στο μουσικό σχολείο πήγατε, επειδή ξέρατε ότι θέλατε να ασχοληθείτε με τη μουσική;
Στην πρώτη και στη Δευτέρα γυμνασίου όχι τόσο, ήμουν ακόμη στην περίοδο που το έψαχνα αλλά στην Τρίτη ήμουν σίγουρος ότι θέλω να πάω σε μουσικό πανεπιστήμιο. Εγώ γενικά ήμουν πολύ σκράπας σε όλα τα μαθήματα και ήμουν μαθητής του δέκα και του έντεκα. Και μάλιστα, θυμάμαι την κυρία Παυλίδου, η οποία μας έκανε γερμανικά. Με προσέγγισε και μου είπε πως στην μουσική το είχα, στα γερμανικά το είχα, αλλά στα μαθήματα γενικής ήμουν πάτος. Μου είπε πως δεν πήγαινε άλλο και πως για να περάσω στο πανεπιστήμιο που θέλω, έπρεπε να δώσω βάση και στα άλλα μαθήματα. Εκεί έγινε μια στροφή ενενήντα μοίρες και από μαθητής του δέκα έγινα μαθητής του δεκαπέντε και του δεκαέξι. Αυτό, ήταν για εμένα μία μεγάλη άνοδος. Στα μουσικά μαθήματα, δεν μπορώ να πω ότι είχα θέμα, είχα την ίδια πορεία. Αλλά στα μαθήματα γενικής υπήρξε ένα κλίμα αλλαγής.
-Το γεγονός ότι δίνατε βάση στα υπόλοιπα μαθήματα επηρέασε την απόδοσή σας στα μουσικά;
Ακόμη και τότε, δεν σταμάτησα να δίνω βάση στα μουσικά μαθήματα, έδινα και πάλι περισσότερη βάση σε αυτά, παρά στα γενικής. Το κομμάτι αυτό, δεν μπορούσα να το αφήσω καθόλου. Όταν έβρισκα χρόνο, ή θα μελετούσα ή θα έκανα απόπειρα να γράψω κάποιο κομμάτι. Οπότε από τα δεκαπέντε μου κιόλας, είχα αποφασίσει ότι ήθελα να σπουδάσω στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο και έκανα προετοιμασία σε όλο το λύκειο για να μπορέσω να δώσω πανελλήνιες.
-Μετά πώς καταλάβατε ότι είχατε κλίση στην μουσική για κινηματογράφο;
Με βοήθησε ο κολλητός μου, ο Βιτάλης, με τον οποίο γνωριζόμασταν από μικροί και είναι δύο χρόνια μεγαλύτερός μου. Ακολουθούσαμε ο ένας τον άλλον, του έδινα πράγματα και μου έδινε. Δεν υπάρχει η σχέση του ανταγωνισμού, είμαστε και οι δύο μέσα στη μουσική, στη σύνθεση. Πάντα υπάρχει μεταξύ δύο μουσικών ένα αίσθημα ανταγωνισμού λόγω δουλειάς. Γενικά, ανάμεσα στους μουσικούς υπάρχει το «Εγώ είμαι καλύτερος από εσένα.», χωρίς κανέναν λόγο. «Παίζουμε και οι δύο τις ίδιες νότες, τις ίδιες συγχορδίες, αλλά εγώ είμαι καλύτερος από εσένα, γιατί έτσι.» Αυτό είναι ένα μεγάλο φάουλ που υπάρχει σε μια κοινωνία, στον κόσμο γενικά, απλά βλέπω πως στην Ξάνθη συναντάται σε μεγάλο βαθμό αυτό το φαινόμενο. Ο Βιτάλης, όταν πέρασε φοιτητής στην Κέρκυρα, εγώ ήμουν στην Δευτέρα λυκείου. Έτυχε τότε, να έρθει στην Ξάνθη για να κάνει μια ενημέρωση για το τι εστί μουσικό πανεπιστήμιο. Σαν μαθητής, εγώ δεν είχα δώσει σημασία στο τι είναι σύνθεση για φιλμ, για σύγχρονη, κλασσική, τζαζ σύνθεση. Νόμιζα ότι είναι κάτι πολύ γενικό. Εγώ είχα την κλίση να γράφω μουσική για soundtrack. Μου άρεζε να παίζω την μουσική από την ταινία και να ψαχουλεύω μέσα στο τι γίνεται μουσικά.
-Δηλαδή όταν βλέπατε μια ταινία που σας άρεζε, παρατηρούσατε πώς η μουσική συνδέεται με τις σκηνές;
Ναι, θυμάμαι πολλές φορές όταν κοιτούσα μια ταινία, όπως για παράδειγμα το Lord Of The Rings, την πήγαινα πίσω και άκουγα την μουσική, το πώς κουμπώνει πάνω στην σκηνή με βάση αυτό το συναίσθημα, το δέσιμο της σκηνής με την μουσική. Ούτε η μουσική είναι πάνω από τη σκηνή, ούτε η σκηνή επισκιάζει την μουσική. Αυτό για να το πετύχεις στον κινηματογράφο είναι πολύ σπάνιο. Οι ταινίες που το έχουν πετύχει είναι το Lord Of The Rings, το Star Wars, οι Πειρατές τις Καραϊβικής. Έχουν πετύχει δηλαδή, το απόλυτο δέσιμο της μουσικής με την εικόνα. Στα δεκαέξι μου, άκουσα αυτήν την ομιλία που έκανε ο Βιτάλης στο μουσικό σχολείο και ήμουν ακόμη πιο σίγουρος ότι ήθελα να σπουδάσω στο Ιόνιο. Όταν ήμουν πρωτοετής, ήταν υποχρεωτικό να δηλώσω σε ποια κατεύθυνση ήθελα να πάω. Υπάρχει η εκτέλεση, η σύνθεση και οι επιστήμες. Είχα δηλώσει την κλασσική σύνθεση, δηλαδή τη σύγχρονη μουσική αλλά και τους παλαιότερους, από τον Bach μέχρι και τους μουσικούς του εικοστού αιώνα.
-Στο πανεπιστήμιο μελετούσατε το πως έγραφαν αυτοί ή προσπαθούσατε να γράψετε όπως έγραφαν ή και τα δύο;
Στο πανεπιστήμιο είχαμε πολλά μαθήματα στην σύνθεση, είχαμε αρκετά μαθήματα που κάναμε ανάλυση έργων και μελετούσαμε το στυλ και το ύφος της κάθε γενιάς, π.χ. στην εποχή του μπαρόκ δεν είχαμε την ενορχήστρωση που έχουμε τώρα.
- Σε ποια ηλικία ξεκινήσατε να ασχολείστε με την μουσική επαγγελματικά;
Το 2015 όταν ήμουνα 23 χρόνων σαν φοιτητής, είχα ξεκινήσει επαγγελματικά το πρώτο μου project.
-Ποιο ήταν το πρώτο σας project;
Με προσέγγισε ένας συμφοιτητής από άλλη σχολή, ο Αριστοτέλης, ο οποίος έτυχε να είναι επιμελητής έργων του Νίκου Φλώρου και μου πρότεινε να αναλάβω την μουσική επένδυση για το project του στην Ισπανία όπου έλαβε μέρος τον Ιούνιο και εγώ δέχτηκα. Αυτό ήταν το ξεκίνημα μου στην μουσική επαγγελματικά. Mετά από ένα χρόνο, το 2016, μου πρότεινε ο ίδιος ο Νίκος Φλώρος να γράψω για ένα spot βίντεο που παρουσιάστηκε στην Αγία Πετρούπολη, στην Ρωσία.
-Ασχολείστε με κάτι άλλο εκτός της μουσικής επαγγελματικά;
Το να μπορέσει κανείς να βιοποριστεί καθαρά από την μουσική και από την σύνθεση, ιδίως από την σύνθεση, είναι σχεδόν ακατόρθωτο ειδικά στην Ελλάδα, γιατί τα ποσά εδώ στην Ελλάδα είναι πολύ χαμηλά. Ασχολούμαι με την σύνθεση ως κύριο επάγγελμα, αλλά αναγκάζομαι και δουλεύω τις καλοκαιρινές περιόδους σε τουριστικές επιχειρήσεις κάτω στην Κέρκυρα, για έξι μήνες ή πέντε μήνες, για να βγάλω τον χειμώνα, και τον χειμώνα αναλαμβάνω ξανά κάποια project. Οπότε ναι, κάνω και αυτήν την δουλειά το καλοκαίρι.
-Είναι εφικτό να ζει κάποιος αποκλειστικά από την μουσική;
Φυσικά και είναι εφικτό και θα πω κάτι το οποίο το έχω συζητήσει πολλές φορές, με πάρα πολλούς φίλους και με πολλούς μεγάλους. Αν κάνεις κάτι το οποίο το αγαπάς πάρα πολύ και θες να ΄ναι όλη σου η ζωή αυτό το πράγμα και το κάνεις με αγάπη και το κυνηγάς πάρα πολύ στο έπακρο, πάντα θα έχεις και μια θετική ανταπόκριση από κάπου, πάντα θα έχεις μία δουλειά extra που θα σε περιμένει. Στην Ελλάδα, γιατί το έχω ψάξει πάρα πολύ, με την σύνθεση δεν μπορείς να ζήσεις εύκολα. Προσωπικά, βιοπορίστηκα αυτά τα δύο χρόνια με την σύνθεση από το εξωτερικό, με Αμερική, Αγγλία, με Ισπανία, με Κόστα Ρίκα και με Γαλλία. Στην Ελλάδα είχα κάποια project, τα οποία ακόμα δεν έχουν βγει στην φόρα, αλλά θα βγουν σιγά σιγά. Τώρα θα κάνουμε και με Αγγλικούς υπότιτλους, το οποίο ξεκίνησε από πέρσι, από Γενάρη του 21 και θα ολοκληρωθεί νομίζω αρχές του Γενάρη του 22. Είναι κάποια ντοκιμαντέρ από μέρη της Ελλάδας, τα οποία είναι ιστορικά περισσότερο. Κατά την γνώμη μου θεωρώ ότι πρέπει να γίνονται τέτοια πράγματα, για να βγαίνουν στη φόρα, γιατί είναι πράγματα τα οποία έχουμε ακούσει πάρα πολλά, αλλά δεν ξέρουμε την ιστορία, το τι έχει προέλθει πίσω από όλο αυτό. Αυτό το project λοιπόν, το έχει αναλάβει ένας συνταξιούχος, ο κύριος Μάνθος, και ως συνταξιούχος με βρήκε μέσω μιας φίλης μου και συμφοιτήτριάς μου, η οποία είναι μαέστρος, και κλείσαμε ένα deal και μου δίνει ας πούμε για κάθε κομμάτι 100 ευρώ. Καταλαβαίνετε ότι αυτά τα ποσά είναι πολύ λίγα. Από τη στιγμή που στην Ελλάδα, για να γράψεις κομμάτι 5 λεπτών έως και 10 λεπτών, τα ποσά είναι γύρω στα 100 ευρώ με 150 ευρώ, μάξιμουμ 200 ευρώ. Στο εξωτερικό, για να πιάσεις κάποιο project, το οποίο αφορά 5λεπτο, αρχίζεις και συζητάς από 500 ευρώ και πάνω. Οπότε, εάν μιλήσουμε για ένα 10λεπτο κομμάτι, το ποσό μπορεί να φτάσει γύρω στα 1000 με 1500 ευρώ. Στην Ελλάδα οι τιμές είναι πολύ χαμηλές, αλλά επειδή έχουμε πλέον το internet, έχουμε τη δυνατότητα να δουλεύουμε online, δηλαδή από το 2020 κιόλας ξεκίνησα να εργάζομαι online και έχω περίπου 10 accounts, τα όποια είναι όλα online, μπαίνεις, φτιάχνεις ένα προφίλ, κάνεις μία αίτηση και τα έχεις όλα με την σειρά. Οπότε αυτός ο οποίος θα μπει για να δει την αίτησή σου θα δει ποιος είσαι, τι κάνεις, τι έχεις κάνει μέχρι τώρα, τι συστάσεις έχεις, ποιο είναι το υλικό σου και αρχίζει να ακούει τα έργα σου και να σε κλείσει άμα του αρέσεις.
-Σας βοήθησε κάποιος φίλος ή συγγενής να ξεκινήσετε αυτήν την μουσική σας καριέρα;
Όχι, μόνος μου. Το μόνο ερέθισμα που είχα, αν και δεν τον γνώρισα, ήταν ο παππούς μου ο οποίος πέθανε πολύ νωρίς σε ηλικία 44 ετών, και έπαιζε πνευστά. Έπαιζε κλαρίνο, φλάουτο, φλογέρα και έπαιζε και νταούλι. Οπότε ίσως ενστικτωδώς, κάποιο χάρισμα, δεν ξέρω, βρήκα την κλήση μου πάνω στην μουσική.
-Τι σας εμπνέει για να γράφετε μουσική;
Εγώ, είμαι ένας καλλιτέχνης και ένας συνθέτης που πρέπει να έχει πολλά ερεθίσματα για να μπορέσει να γράψει μουσική. Δεν μπορεί να ξεκινήσει κανείς ή να ξυπνήσει και να πει «εγώ θα ξεκινήσω να γράφω μουσική». Βασικά μπορεί, αλλά πρέπει να έχεις ένα ερέθισμα και να έχεις μέσα σου μία ταραχή ή κάτι που σε απασχολεί. Να έχεις την ανάγκη να κάτσεις να γράψεις και να αφήσεις πίσω σου ένα κομμάτι. Θα έλεγα ότι είναι η καθημερινότητα στην οποία ζούμε. Είναι οι ανθρώπινες σχέσεις που έχουμε είτε είναι φιλικές, είτε είναι με τον ή την σύντροφο μας, είτε με τους γονείς μας, είτε τα όνειρα τα οποία κάνουμε, φαντάζομαι πως και εσείς έχετε βλέψεις και όνειρα για το μέλλον σας, να κάνετε κάτι καλύτερο και λέτε «θέλω να κάνω αυτό». Οπότε με βάση αυτό το «θέλω να», βάζετε έναν στόχο που έχετε σαν όνειρο για να κάνετε κάτι δικό σας. Οπότε με βάση αυτό, από γύρω-γύρω αρχίζετε να τον στολίζετε. Μέχρι να φτάσουμε όμως πάνω σε αυτό το κύριο, πρέπει να ανεβείτε από πλάγια, για να σκαρφαλώνετε βήμα-βήμα για να φτάσετε πάνω στο όνειρό σας, όπως όλοι μας. Είναι τα όνειρά τα οποία έχουμε, από παιδιά κιόλας, οι εικόνες που αποκομίζουμε από το περιβάλλον, από τους γύρω μας, από κάποια συναισθηματική φόρτιση που έχουμε ίσως, είτε αυτή είναι δυσάρεστη ή ευχάριστη, ή είναι ανάμεικτα τα συναισθήματα. Παίζουν όλα πολύ μεγάλο ρόλο γενικά, για να κάτσεις να γράψεις ένα κομμάτι. Επίσης, ένα κομμάτι μπορεί να προσδιοριστεί με διάφορες έννοιες. Για παράδειγμα, μπορούμε να το παρομοιάσουμε με το διάλογο. Όταν γράφουμε κάτι στο Facebook ας πούμε, αυτός που θα το διαβάσει, εύκολα μπορεί και να το παρεξηγήσει. Όταν του το πούμε όμως, εάν το ακούσει, δεν θα το παρεξηγήσει, γιατί είναι ανάλογα με τον τόνο και το ύφος που θα του το πούμε. Έτσι ακριβώς γίνεται και στην μουσική σύνθεση. Μπορούμε να φτιάξουμε ένα κομμάτι το οποίο είναι δράμα, αλλά αν τονίσουμε κάπου αλλού, μπορεί να ξεφύγει και να γίνει λίγο πιο μελό σε κάποιο σημείο και εκεί είναι το διαχωριστικό σημείο που φεύγουμε από το δράμα στο μελό. Μοιάζουν λίγο αυτά τα δύο, αλλά είναι πως θα τονίσεις και πως θα ξεχωρίσεις τις μελωδικές σου γραμμές για να φτάσεις σε αυτό το σημείο, για να πεις ότι αυτή η μουσική είναι δράμα και αυτή είναι πιο μελό.
-Άρα το γεγονός ότι ήμασταν σε καραντίνα δεν σας βοήθησε ιδιαίτερα, λόγω του ότι δεν είχατε πολλά ερεθίσματα από το περιβάλλον.
Προσωπικά με ωφέλησε και με βοήθησε πάρα πολύ το ότι μπήκαμε σε καραντίνα. Μέσα στην καραντίνα είχα τη χαρά να συναναστραφώ διαδικτυακά με φίλους μου από το εξωτερικό και από την Κέρκυρα, ιδίως από τη σχολή, που είχα να τους δω από το 2017. Οπότε, είχαμε να πούμε πάρα πολλά και όλο αυτό μας έφερε πιο κοντά και άρχισα να ταξιδεύω στο παρελθόν και να θυμάμαι τις στιγμές που αποκόμισα με τον καθένα. Όλα αυτά με έφεραν στο σημείο να ολοκληρώσω τον πρώτο μου επίσημο δίσκο, που κυκλοφόρησε τον Φεβρουάριο. Τον Μάιο τελείωσα τον δεύτερο δίσκο μου και τον Γενάρη θα κυκλοφορήσει ο τρίτος μου δίσκος, ο οποίος κατ’ εμέ είναι ο πιο ξεχωριστός που έχω γράψει και νομίζω ότι έχω βρει το στοιχείο μου και το ύφος μου με το οποίο μπορώ να είμαι ο εαυτός μου μέσα στη μουσική. Τα περισσότερα κομμάτια που είναι στους προηγούμενους δίσκους είναι κομμάτια που έχω γράψει για project, είτε στην Αμερική είτε στην Αγγλία, στη Γαλλία, στην Κόστα Ρίκα, στην Ελλάδα. Τώρα όμως, αυτό που κάνω είναι καθαρά κάτι το οποίο αποτελεί το προσωπικό μου εγώ, δεν έχω κάποιον να μου λέει να αλλάξουμε κάτι μέσα στο κομμάτι.
-Έχει επηρεάσει η ενασχόλησή σας με την μουσική τη σχέση σας με τους ανθρώπους;
Δεν θα το έλεγα αυτό. Αν έχεις κοντά σου φίλους, οι οποίοι δεν κοιτούν μόνο την καλοπέραση αλλά σε νοιάζονται ως πραγματικό φίλο, αν τους πεις ότι θέλεις να γράψεις μουσική ή να τελειώσεις κάποιο project, δεν θα σε κάνουν πέρα. Προσωπικά, δεν με επηρέασε η δουλειά μου και δεν θεωρώ ότι χάθηκα με φίλους ή με έκανε πέρα κάποιος φίλος, επειδή υπήρχε το κομμάτι της μουσικής, ούτε και μέσα στις σχέσεις μου είχα κάτι τέτοιο. Απλά ίσως κάποιες φορές τους έσπαγα τα νεύρα, γιατί σαν φοιτητές κι εμείς κάναμε μαραθώνιο με τον Άρχοντα των δαχτυλιδιών, είναι ταινίες που, όπως και τα Χόμπιτ, μου αρέσουν πολύ. Καθόμασταν μια παρέα στο σπίτι μου και είχα την τάση να πηγαίνω πίσω την ταινία και να ξαναβλέπω μια σκηνή για να ακούσω πώς συνδυάζεται η μουσική με τις εικόνες. Οπότε εκεί, ίσως να τους έσπαγα λίγο τα νεύρα.
-Οι συμφοιτητές σας όμως, σας κατανοούσαν όταν το κάνατε αυτό;
Κάποιες φορές ναι, κάποιες άλλες με έπαιρναν λίγο στο δούλεμα αλλά αυτά ήταν θέματα της παρέας.
-Πιστεύατε ποτέ ότι θα καταφέρνατε να γράψετε μουσική;
Για να είμαι ειλικρινής, όχι. Σαν μαθητής του μουσικού σχολείου, πάντα είχα την απορία πώς μπορεί κάποιος να γράφει μουσική για μια συμφωνική ορχήστρα, πώς γράφει κάποιος ένα κομμάτι έντεχνο; Αυτή η απορία μου λύθηκε στο τρίτο έτος όταν μπήκα στην κατεύθυνση της μουσικής σύνθεσης.
-Εκτός από τον δίσκο σας, ετοιμάζετε κάποιο έργο για το κοντινό μέλλον;
Πέρα από τον δίσκο, θα κυκλοφορήσουν την νέα χρονιά το βίντεο-ντοκιμαντέρ που ετοιμάζουμε με τον κύριο Μάνθο. Να σημειώσω ότι την τελευταία δεκαετία, έγινε μια έρευνα από τον κύριο Μάνθο πάνω στα γεγονότα των Βαλκανικών πολέμων, τι έγινε και τι συνέβη. Η έρευνα τελείωσε πέρυσι όταν ο κύριος Μάνθος ήταν εβδομήντα πέντε χρονών. Μέσα από έρευνες και πηγές από λεξικά και εγκυκλοπαίδειες, έβγαλε το τελικό αποτέλεσμα και έχει φτιάξει υλικό με φωτογραφίες, τις οποίες έχει επεξεργαστεί μόνος του και τις έχει κάνει κινούμενες. Σε αυτό το βίντεο, το οποίο είναι δύο ώρες, εξιστορείται η αλήθεια για τους Βαλκανικούς πολέμους. Εγώ, έχω αναλάβει την μουσική επένδυση πίσω από το βίντεο.
-Θα δίνατε κάποια συμβουλή σε έναν νέο που σκέφτεται να ασχοληθεί με την μουσική;
Να το κάνει και δεν έχει να φοβηθεί τίποτα. Να έχει τα κότσια, την αγάπη και την αυτοπεποίθηση σε αυτό που κάνει, είτε είναι μουσική σύνθεση, είτε εκτέλεση, είτε επιστήμη. Οι γονείς μου δεν μου είπαν να γίνω δικηγόρος, γιατρός ή οτιδήποτε. Θα έλεγα να ακολουθήσει το ένστικτό του και να κάνει αυτό, το οποίο θέλει να κάνει χωρίς να αγχώνεται για την επαγγελματική αποκατάσταση. Επειδή τα πράγματα, ιδίως στην Ελλάδα, είναι πολύ δύσκολα, πιστεύω ότι υπάρχει μία θετική πλευρά και όλοι περιμένουμε μία ανταπόκριση. Οπότε θα έλεγα απλά να το κάνει, να μην το σκεφτεί καθόλου.
-Ευχαριστούμε πολύ, αλλά θα θέλαμε να σας ρωτήσουμε επίσης τι ζώδιο είστε.
Παρθένος. Πιστεύω πολύ σημαντική πληροφορία.
Την συνέντευξη πήραν οι μαθητές:
Κωνσταντίνος Πασχαλίδης
Αναστασία Κωνσταντινίδου
Μαίρη Τσισμετζή
Ειρήνη Αθανασοπούλου
